Relacja Jolanty Łączyńskiej

Dzięki staraniom Stowarzyszenia Gmin Polskich „Energie Cities” Gminy będące członkami Stowarzyszenia i sygnatariuszami Porozumienia Burmistrzów otrzymały możliwość uczestniczenia w projekcie "Garden over the head".

Projekt jest współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej i realizowany przez 3 organizacje:

  • lidera projektu - Stowarzyszenia Gmin Polska Sieć „Energie Cities”
  • Szwajcarskiego Partnera projektu- Zurcher Hochschule fur Angewandte Wissenschaften-Uniwersytet Nauk Stosowanych
  • Polskiego Partnera projektu – Polskie Stowarzyszenie „Dachy Zielone”

Głównym celem projektu jest przeniesienie do polskich gmin szwajcarskich doświadczeń w zakresie tworzenia żyjących zielonych ścian oraz wykorzystywania dachów w formie ogrodów do redukcji emisji CO2, zwiększenia energoefektywności budynków, łagodzenia efektu „wysp ciepła”, poprawy retencji wody opadowej,odtworzenia siedlisk dla lokalnej flory i fauny utraconej przez zabudowę terenu.

Jednym z elementów projektu był wyjazd studyjny do Szwajcarii w którym uczestniczyli przedstawiciele 12 gmin z terenu całej Polski w tym z Gminy Piaseczno. W ramach tego wyjazdu przedstawiciele urzędów miast i gmin oraz partnerzy zaangażowani w realizację polsko-szwajcarskiego projektu zapoznali się z najbardziej znanymi budynkami z zielonymi dachami i ścianami. Były to m. in.:

  • dach zielony na budynku centrum handlowego gdzie zastosowane były różnorodne substraty
  • testowa instalacja z zastosowaniem różnych technologii
  • mały ogród zielony na budynku gospodarstwa rolnego
  • rozmaite dachy zielone na budynkach mieszkalnych (typy dachu płaskiego i spadzistego)
  • dach z wykształconym systemem roślinnym sklasyfikowanym jako sucha łąka pokrywająca się na wiosnę kwitnącymi storczykami na obiekcie Lake Water plant MOOS odpowiednika Warszawskich Filtrów
  • spadzisty dach kurzej fermy
  • zielony dach na szpitalu uniwersyteckim a także zabytkowej zajezdni tramwajowej
  • zielony dach budynku Jacob Burchardt Haus wykonany przez Uniwersytet Nauk Stosowanych w Zurichu.
  • Głównymi funkcjami tych dachów jest zintegrowanie krajobrazu i ekologiczna kompensacja dla rzadkich gatunków świata owadów oraz oszczędność energii.

Do najciekawszych obiektów należały z pewnością zielony ogród na dachu firmy Futuro (projekt mający na celu włączenie otaczającego krajobrazu w architekturę budynku z wydzielonymi specjalnie dla jaszczurek kamiennymi stosami oraz uwzględnienie zielonych aspektów w środowisku pracy), a także niemalże bajkowy kompleks dziewięciu domów jednorodzinnych Dietikon.

Poza wymienionymi dachami bardzo interesujący był również park miejski MFO Zurych, który stanowi świetny przykład stworzenia spokojnej, zielonej enklawy wśród zabudowań miejskich z wykorzystaniem pnączy w Polsce raczej niedocenianych w przy tworzeniu przestrzeni publicznych.

Zgodnie z doświadczeniami szwajcarskimi realizacja projektu „Ogród nad głową” przynosi wymierne korzyści ekonomiczne i ekologiczne. Przy czym dla ich osiągnięcia zazielenienie dachu nie musi być intensywne. Często na obiektach mogących wytrzymać tylko niewielkie obciążenia sugerowane jest wykonanie zazielenienia ekstensywnego przy wykorzystaniu rozchodników i murawy.

Z uwagi na wskazane już korzyści ekonomiczne (oszczędność energii wskutek zwiększonej izolacji, spowolnienie odpływu wody z dachów itp.) oraz ekologiczne (utrzymywanie bardziej przyjaznego mikroklimatu, zwiększenie bioróżnorodności - na szwajcarskich dachach odnalazły swoje siedlisko owady wpisane do czerwonej księgi!) idea tworzenia zielonych ścian i dachów z pewnością jest godna polecenia choć ich realizacja w warunkach polskich może okazać się nieco trudniejsza.

Jolanta Łączyńskia
Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Gospodarki Rolnej
UMiG Piaseczno

Artykuł został opublikowany na stronie UMiG Piaseczno z końcem września 2012 r.

Zdjęcia autorstwa Jolanty Łączyńskiej z wyjazdu studyjnego: